Kolonoskopi

• Kalın Barsak ve Kolonoskopi
  
  Kalın barsak (kolon) ve rektum sindirim kanalının son kısımlarını oluşturmaktadır. Bu organları etkileyen hastalıklar; dışkıda kan ya da iltihap görülmesi gibi değişikliklere neden olabilir, ayrıca gaz, şişkinlik ve karın ağrısı gibi şikayetlere de yol açabilirler. Bu belirtilerin nedenleri arasında iltihaplar, iyi huylu ya da kötü huylu tümörler, kan damarlarını ilgilendiren anormallikler ve barsağın hareketini engelleyen bozukluklar yer almaktadır.
  
  Şekil 1'de görüldüğü gibi, kalın barsak sağda çıkan bir kısım, üstte enine bir kısım ve solda inen bir kısım ile karın bölgesini çevreyen birkaç kıvrımdan oluşmaktadır.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

• Rutin klinik kullanımda Şekil 2'de gösterilen kolonoskoptan yararlanılmaktadır. Bu alet esnektir ve barsağın kıvrımlarına uyum sağlayabilmektedir. Barsağın iç kısmını bir ışık ve kamera yardımı ile gösterebilmekte ve bazı olgularda ince barsağın son kısmına kadar ilerleyebilmektedir. Kolonoskopi işlemi sırasında özel geliştirilmiş bazı aletleri kullanarak barsaktan doku örnekleri alınabilmektedir. Ayrıca kolonoskopi büyümüş kitleleri (polip) çıkartmak, kanamayı durdurmak ve anormal daralmaları (stenoz) genişletmek için de kullanılabilmektedir. Kalın barsakta bulunabilecek yabancı cisimler de bu yolla çıkartılabilmektedir.

• Kolonoskopi ne zaman gereklidir?
  
  Barsağı etkileyen bir hastalığı düşündüren belirtiler olduğunda doktorunuz kolonoskopi önerebilir. Bu, doktorunuzun tanıyı destekleyecek bir biyopsi (doku örneği) almasına olanak sağlar. Kolonoskopi bazı barsak hastalıkları yönünden risk altında oldukları düşünülen kişilerin rutin incelemesi için de kullanılabilir. Aynı zamanda mevcut barsak hastalığına yönelik yapılan tedavinin sonuçlarının ortaya konması amacıyla veya dışkı incelemesinde gizli kan (çıplak gözle görülemeyen küçük miktarda kan) bulgusu saptanan hastaların izlenmesi için de kolonoskopi önerilebilmektedir. 50 yaşını geçmiş tüm sağlıklı bireylerde de kolon kanserinin tanı ve tedavisi için tarama kolonoskopisi yapılması önerilmektedir.
  
  İnceleme öncesinde doktorunuz size kolonoskopi yapılmasını gerektiren nedenleri açıklayacak ve işlemi anlatacaktır. Bu konuşma sizin bilgilendirilmiş şekilde onay verebildiğinizden emin olmak amacıyla yapılmaktadır.
  
  İnceleme, yöntem konusunda deneyimli doktorlar tarafından yapılmaktadır ve genellikle yatış yapılması gerekmeden hastane ya da muayenehane ortamında yürütülmektedir. Bazı durumlarda hastaların hastanede yatarak incelenmeleri gerekli olabilir.
  
  Kolonoskopi için neler gerekmektedir?
  
  İnceleme ağrı azaltıcı ilaçlar (analjezi) verilerek ya da verilmeksizin yapılabilmektedir. Ağrıya çok duyarlı olan hastalara ve incelemeyi zorlaştıracak durumlar (örn. daha önce karın ameliyatı geçirilmesi, yapışıklıklar, darlıklar, kıvrımlar) bulunabileceği düşünülenlere incelemeden hemen önce ya da inceleme sırasında ağrıya duyarlılığın azaltılması için ilaç verilmesi gerekebilir.
  
  İnceleme sonrasında, hastalar bir süre dinlenmelidir. Bunun süresi kişiden kişiye değişebilir. Bundan sonra evlerine dönebilirler. Beklenmeyen komplikasyonlar olması halinde hastanın izlenmesi amacıyla kısa süre hastanede kalması gerekli olabilir. Eğer incelemeden sonra karın ağrısı ortaya çıkarsa ya da polipin çıkartılmasından sonra kanama olursa, hastalar hemen sorumlu doktorlarını aramalıdırlar.
  
  Hem kolonoskopi aletindeki hem de teknikteki ilerlemeler bu yöntemin kolaylığını büyük ölçüde artırmıştır. Sağladığı bilgilerin kalitesi göz önüne alındığında kolonoskopiye eşdeğer hiç bir yöntem bulunmamaktadır.
  
  Tanının doğruluğundan emin olmak ve barsağı en uygun koşullar altında tam olarak inceleyebilmek için barsağın iç kısmının son derece iyi temizlenmiş olması çok önemlidir. Burada hastanın dikkatli bir hazırlık yapmasının önemi büyüktür.

​

​

​

​

​

​

 

​

​

• Barsağın temiz olması büyük önem taşımaktadır!
  
  Bu inceleme yöntemi ile doğru tanı konulması için ilk gereken temiz bir barsaktır. Bu nedenle yoğun barsak hazırlığı yapılarak barsak dışkıdan temizlenmelidir. Ancak bu şekilde incelemede net bir görüntü elde edilebilir (Şekil 3). Bu hedefe bir kaç farklı yöntemle ulaşılabilmektedir. Daha önceleri gerekli görülen birkaç gün aç kalmak artık gerekmemektedir ve böylece hasta buna bağlı sıkıntıdan kurtulmaktadır. Barsağı temizleme yöntemleri ya anüs yoluyla (temizleyici lavmanlar) ya da ağız yoluyla (oral) uygulanabilirler. Çok daha etkin olan oral yöntemler, barsak pasajını hızlandırmak amacıyla sıvı alınmasını içermektedirler. Bazı durumlarda her iki uygulama yolunun birlikte kullanılması gerekebilmektedir.
  
  Yalnızca temiz bir barsak doğru bir tanıyı garanti eder!

• Barsak hazırlığına sizin katkınız
  
  İncelemeden önceki gün kolay sindirilen besinler ve bol sıvı alınması (berrak içecekler, çay) hazırlığa yardımcı olabilir.
  
  Sağlıklı bir inceleme yapılması, aletin kanallarının tıkanmasını ve hassas kolonoskopun hasara uğramasını önlemek için incelemeden en az 5 gün öncesinden itibaren tam buğday ürünleri, üzüm, tahıllar, domates, kabuklu yemişler, kiwi ve baklagiller gibi çekirdekli ya da sert kabuklu yiyecekler yenmemelidir.